چگونه عکاسی را آغاز کنیم؟

برای عکاسی کردن صرفا نیازی به داشتن یک دوربین حرفه ای عکاسی گران قیمت نیست. ما در این مقاله ی تخصصی به شما یاد می دهیم که چگونه با یک دوربین عکاسی معمولی عکس های ماندگاری بگیرید. قبل از اینکه وارد بحث های به ظاهر پیچیده ی عکاسی مثل انتخاب و اندازه ی لنز و یا نورسنجیِ سوژه ی عکاسی بشویم بهتر است همین ابتدا، اساسی ترین نکته در عکاسی را به شما بگوییم.

چگونه دیدن

آری عکاسی یعنی چگونه دیدن و تفاوت اساسی کار عکاس های بزرگ تاریخ عکاسی هم در این نکته است. مهمترین دلیلی که یک عکس از یک سوژه ی یکسان را در ذهن مخاطب متفاوت می کند چگونه دیدن سوژه ی مورد نظر شما برای انجام عمل عکاسی است. در واقع مسائل مهمی مثل انواع ترکیب بندی و کمپوزیسیون در عکاسی از دل همین مسئله ی کلیدی بیرون می آید. “چگونه دیدن”

فرض کنیم شما می خواهید از کودک گرسنه ای در شمال آفریقا عکاسی کنید. این کودک کنار چادری که برای جنگ زدگان برپا کرده اند با لباسی مندرس که پهلوهایش از گرسنگی پیداست نشسته و با اسباب بازی ساده و شکسته ی خود بازی می کند و حواسش به شما به عنوان عکاس نیست.

آری سوژه به خودی خود درگیر کننده و تاثیرگذار است. اما شما به عنوان عکاس چگونه این واقعه را ثبت می کنید. چگونه دیدن شما در مورد این رویداد، هویت عکس شما را می سازد. یک عکاسی که احتمالا دیدگاه سیاسی اجتماعی دارد و قصدش از ثبت چنین لحظه ای نشان دادن وضعیت مردم آفریقا در آن مکان و زمان می باشد و احتمالا عکاس خبری روزنامه ای است که باید برای مطلبی که سردبیر از اوضاع بد سیاسی آن کشور نوشته عکس بگیرد. احتمالا باید فاصله اش را از سوژه (کودک) بیشتر و بیشتر کند و با انتخاب نمای لانگ وضعیت جمعیتی را در کنار سوژه ارائه بدهد. اما اگر عکاسی بخواهد فقط و فقط با دغدغه ی نشان دادن چهره ی فقر بر کودکان و تاثیرات زیان بار و عذاب آور فقر بر زندگی کودکان و خطراتی که آن ها را تهدید می کند عکسی بگیرد اوضاع فرق می کند. این عکاس قطعا به سوژه نزدیک می شود و با فوکوس و تمرکز روی کودک و دنیای کودکانه ی او تلاش می کند در لحظه ای که کودک از بازی با اسباب بازی شکسته و داغان خود خوشحال است، لحظه را ثبت کند. او قطعا فوکوس اش را روی لحظه های حساس صورت کودک در وضعیت بغرنج گرفتار در آن می گذارد.

تفاوت دو عکس گرفته شده در نوع “چگونه دیدن” عکاس است. بنابراین برای شروع عکاسی قبل از اینکه به فکر مارک دوربین و اصطلاحات قلمبه سلمبه بگردید نوع نگاه خود را به مسائل مشخص و البته تقویت کنید.

حالا می خواهیم از دریچه ی “چگونه دیدن” وارد بحث های کمی تخصصی تر مبحث عکاسی شویم.

ترکیب بندی در عکاسی

چشم انسان زاویه های دید متنوعی دارد و بررسی اصول و تجربه ی دیداری چشم انسان در برخورد با سوژه ها نشان می دهد آن قسمت از سوژه که چشم و ذهن را به خود خیره می کند در یک سوم طرفین سوژه قرار می گیرد. بدین ترتیب اولین قاعده ی ترکیب بندی در عکاسی با عنوان قانون یک سوم 1/3 شکل می گیرد. این قاعده شامل تمام تکنیک های عکاسی نیست و در گونه های مختلف عکاسی متفاوت است.

 قانون یک‌ سوم

استفاده از قانون یک‌ سوم در عکاسی، یکی از نکات بسیار مفیدی است که به شما در ترکیب‌بندی کمک می‌کند و موجب می‌شود کارتان، نتیجه‌ی بهتری داشته باشد و عناصر عکس با نظم مشخصی در کنار هم قرار بگیرند. در گذشته، شما باید تصویر را به طور ذهنی به سه قسمت مساوی عمودی و افقی تقسیم می‌کردید. اما امروزه، دوربین‌ها، خط‌های مربوط به قانون یک ‌سوم را نمایش می‌دهند. در واقع صفحات نمایش دوربین یا منظره‌یاب آنها، دارای این خطوط راهنما هستند که شما را در کار ترکیب‌بندی عکس به این شیوه، راهنمایی می‌کنند. با وجود این خط‌ ها، تنها کاری که شما باید انجام دهید، حصول اطمینان از این است که خط افق در امتداد یکی از خط‌های افقی راهنما است و عنصر کلیدی یا سوژه‌ی اصلی مد نظر شما، به عنوان مثال درختی در یک منظره، در جایی که این خطوط همدیگر را قطع می‌کنند قرار دارد. درست است که اسم این تکنیک، “قانون یک سوم” است اما شما ملزم به استفاده‌ی کورکورانه از آن نیستید. به عنوان مثال در ترکیب‌بندی‌های یکپارچه، سوژه‌ی اصلی به جای قرار گرفتن در محل تقاطع خطوط یک سوم، کاملا در مرکز عکس قرار می‌گیرد. در بعضی موارد ممکن است قرار دادن سوژه در گوشه‌های کادر، نتیجه‌ی بهتری داشته باشد. پس هنگام عکاسی، درباره‌ی ترکیب‌بندی فکر کنید و هر زمان که شک داشتید از قانون یک سوم استفاده کنید.

نور

با شما در مورد چگونه دیدن گفتگو کردیم. گفتیم چگونه دیدن مهمترین اصل در عکاسی است. اما تا بحال فکر کرده اید که مهمترین ابزار ما برای رسیدن به این مهم چیست. نور مهمترین ابزار هر عکاس است. در واقع اگر مهمترین دانش یک عکاس “چگونه دیدن” باشد، مهمترین ابزار او برای عکاسی هم “نور” است. شدت و حدت نور می تواند معنا و جهان معنایی عکس را تغییر دهد. بکارگیری نور در تصویر به اندازه تسلط بر ترکیب بندی ، اهمیت دارد. با دیدن یک عکس، این سؤال ها را از خود بپرسید؛ منظره پیش رو چطور روشن شده؟ منبع نور در تصویر کجاست؟ آیا نور مستقیم خورشید است؟ آیا نور از پنجره وارد می شود؟ از بالا می تابد یا از اطراف؟ آیا نور، سایه ای هم ساخته است؟ این، نور طبیعی است یا مصنوعی؟

انواع نور

در ابتدا لازم است  انواع نور در عکاسی را بررسی کنیم.

نور بالا

نور بالا یعنی منبع تابش نور از خورشید ظهرگاهی یا نورپردازی از بالا باشد. (راجع به نورپردازی در عکاسی بیشتربخوانید. )این نور که هنگام عکاسی بر شانه های سوژه می افتد، نور بالاست. این نور بسیار کاربردی است اما معمولا برای تصویری که عمق میدان کمی دارد، ضعیف است. در ادامه عمق میدان را توضیح خواهیم داد نگران نباشید. نور بالا که درست میان روز می تابد، نور خوبی نیست چون سایه می سازد. «باب کریست»می گوید: «ظهر بدترین زمان عکاسی است که البته بیشترین عکس های سفر هم در این زمان گرفته می شود.» دلیل این حرف این است که نور ظهر بسیار تیز است و با وجود اینکه ما آن را زیبا می بینیم اما در فرایندهای نوردهی دوربین شارپنس بالایی دارد و اصطلاحا عکس را میسوزاند. ذکر این نکته هم بسیار به کار می اید که بدانیم نور اگرچه مهمترین ابزار خلق لحظه است اما نور زیاد هم به همان اندازه مضر است و نور باید به اندازه باشد.

نور جانبی

این نور، صبح زود و نزدیک غروب به وجود می آید که به آنها «ساعت های رویایی» می گوییم. این اصطلاح که حاوی نکات حسی جالبی است از آن جهت به آن داده شده است که شدت و حدت نوری به گونه ای است که نور بر روی سوژه متوازن و نرم و با هارمونی فضا و انتظار چشمی انسان هماهنگ میشود و دیدن عکسی با تنظیمات نور جانبی حالی از عشق و دلدادگی را منتقل میکند. عکاسان حرفه ای بیشتر در این ساعت ها مشغولند؛ چرا که تُن نور در این ساعت ها بسیار عالی است و زاویه کم نور، سایه های زیبایی ایجاد می کند که به سوژه، وضوح و عمق می دهد. کریست اضافه می کند:«نور جانبی برای عکاسی منظره بسیار عالی است اما یادتان باشد که عکاسی از مردم با این نور جالب نیست.»

نور زمینه

این نور برای عکس های نمایشی خوب است. سوژه خود را درست در مقابل طلوع یا غروب خورشید قرار دهید تا یک تصویر «ضد نور» (silhouette) بگیرید. از این نور برای عکاسی چهره هم می توانید استفاده کنید، در حالی که نور از پشت می آید و شما نور فلاش را به چهره می تابانید، یک هاله در تصویر ایجاد می شود. نگذارید نور زمینه، مستقیم به لنز بتابد. می توانید با قرار دادن سوژه و یا عناصر دیگری در تصویر مانند تنه درخت، جلوی تابش مستقیم نور به لنز را بگیرید.

نور یک روز ابری

یک روز ابری ممکن است برای عکاسی خوب نباشد اما عکاس حرفه ای در هر شرایطی عکاسی می کند. نوری که از میان ابرها می تابد پراکنده است و برای عکاسی چهره مناسب است، نور سایه ها در فضای باز هم همین طور. در یک روز ابری، نور برای عکاسی جاده خیلی مناسب است چرا که انعکاس نور نداریم. «جاستین گوریگلا» می گوید:«یادتان باشد در روزهای ابری، آسمان را از کادر خارج کنید چون چیزی نیست جز یک لکه سفید اما برعکس، آسمان آفتابی در عکس بسیار زیباست.»

زمانی که برای عکاسی می روید، از روی نقشه، برنامه عکاسی تان را تنظیم کنید. نور در ساعت های مختلف، کیفیت متفاوتی دارد، پس برنامه عکاسی را با طلوع خورشید در شرق و غروب آن در غرب منطبق کنید. «آیا می خواهید از تخت جمشید با نور پس زمینه عکاسی کنید یا نور بالا؟»، «هنگام غروب خورشید می خواهید کجا باشید؟» اینها پرسش هایی است که یک عکاس کار بلد به آنها پاسخ می دهد. اما آیا تنها پاسخ به این سوالات کافی است؟